Jou borskas is waarskynlik te klein vir al die liefde wat jy vir jou splinternuwe pienkvoet voel terwyl jy jou verstom aan haar perfekte toontjies, vingertjies en gesiggie. Maar die wonderwerk is nog lank nie verby nie: In elke nuwe week gaan jou kleinding ’n ietsie groter groei en ’n ietsie verder ontwikkel. Hier is wat jy die eerste ses weke kan verwag ...
Week 1
Baba luister reeds van geboorte af as jy met haar gesels en teen die derde dag kyk sy al stip na jou. Sy kan binne dae haar ouers se reuk van dié van vreemdelinge onderskei.
Navorsers het in ’n studie kussinkies aan weerskante van babas neergesit, een met die reuk van hul ma en die ander met ’n ander persoon se reuk. Baba ná baba het gedraai na die kant van hul ma se reuk.
Sy kan nog net sowat 20 tot 25 cm ver sien. Sy kan reeds ure ná haar geboorte onderskei tussen haar ma se gesig en ’n vreemdeling s’n. Navorsing het getoon babas sal reeds as pasgeborenes liewer na ’n menslike gesig kyk as na ’n swart-en-wit patroon. Ná ’n paar dae sal sy haar ogies knip as sy ’n harde geluid hoor en ’n skewe gesiggie trek of met haar arms ruk in reaksie op die klank.
As jy jou kleinding neerlê, sal sy ’n fetusposisie inneem, met haar koppie na die kant gedraai en haar armpies en beentjies teen haar lyf opgetrek. Haar kop is groot en swaar in vergelyking met haar lyf en sy kan dit glad nie self regop hou nie; jy moet dus help stut.
Haar vingertjies is gewoonlik in ’n stywe vuisie gekrul en sy sal jou vinger stewig vasgryp as jy dit in haar hand sit (die gryprefleks). Sy sal nie self kan laat los nie. ’n Skielike harde geluid sal haar vingers laat uitsprei (skrikrefleks).
Haar lyfie kan met fyn donshaartjies bedek wees, wat mettertyd sal uitval.
Wees gewaarsku dat jou baba in dieeerste drie dae ná geboorte tussen 5 en 8 persent van haar geboortemassa kan verloor (borsbabas verloor meer as bottelbabas), maar sy behoort dit tussen die sewende en tiende dag te herwin (borsbabas herwin dit gewoonlik ’n dag vroeër as bottelbabas).
Haar stoelgang sal die eerste paar dae swart en taai wees (dis bekend as mekonium), maar dan verander dit na los en mosterdgeel as jy borsvoed en geelbruin en fermer as jy bottelvoed.
Teen omtrent vyf dae oud sal jou baba ses of meer nat doeke per dag hê, maar die vuil doeke kan veral by borsbabas wissel van een in 10 dae tot 10 in een dag. Sy slaap sowat 80 persent van die dag.
As jy aan jou baba se wang raak, salsy haar kop na die wang toe draai (soekrefleks).
Jou baba sal outomaties suig as ’n sagte voorwerp in haar mond geplaas word (suigrefleks) en sal ook outomaties sluk as melk op haar tongetjie kom (slukrefleks). Sy kan nou reeds onderskei tussen aangename en slegte smake soos soet en bitter.
Week 2
Sy slaap en voed steeds die meeste van die tyd, maar sy fokus nou al langer op jou gesig wanneer sy wakker is. Sy raak opgewonde as sy haar ma sien en sal dit wys deur haar tongetjie uit te steek en haar lyfie te ruk. Sy besef nou reeds dat jy en sy dieselfde is en sal jou gesigsuitdrukkings probeer naboots. As jy jou tong vir haar uitsteek, sal sy dit ook probeer doen.
Die fontanelle aan die kante van jou baba se skedel en agter die ore verdwyn nou.
En sy groei fluks: Jou kleinding se gewig behoort van nou af met tussen 170 en 225 gram per week toe te neem. Haar maagkapasiteit het in hierdie eerste twee lewensweke verdriedubbel. Sy reageer op harde geluide en kan na voorwerpe kyk en dit volg as dit voor haar gesig beweeg word. Sy verkies die klank van die menslike stem bo enige ander geluid.
Week 3
Jy bly steeds haar gunstelingmens en as jy met haar praat, beweeg sy haar mondjie saam. Sy kan al geluidjies begin maak en sal haar kop na klank draai en ’n oomblikkie lank dalk stil word en luister.
Sy beweeg albei arms of albei bene gelyk in simmetriese bewegings, ’n teken dat sy normaal ontwikkel.
Haar naelstring sal nou enige dag afval (tussen twee en vier weke ná geboorte).
Week 4
Jy kan nou effense verskille in sy manier van huil begin waarneem: As hy moeg is, huil hy sagter en meer kermend, en as hy honger is of pyn het, huil hy lank en hard.
Hy verklap sy bui verder deur sy arms en bene te beweeg as hy byvoorbeeld opgewonde of ontsteld is, of deur gesigsuitdrukkings. Hy pas sy gedrag aan by jou stemtoon en word rustig as jy sag en strelend praat en ontsteld as jy kwaai praat. Hy kan al jou stem van ander mense s’n onderskei. Hy vestig sy oë op jou gesig wanneer jy praat.
Jou kleinding se nekspiere is steeds nie baie sterk nie en sy koppie val ná ’n paar sekondes agteroor as hy sit en jy dit nie stut nie. Maar as hy op sy magie lê, kan hy sy kop sowat drie sekondes lank oplig. As hy op sy rug lê, kyk sy kop nie meer kant toe nie, maar vorentoe.
Sy gryprefleks is al heelwat swakker, maar sy handjies is meestal nog in vuisies geklem. Jou kleinding se ogies sal ’n helder lig volg as dit stadig beweeg. Hy is omtrent een uit elke 10 uur wakker.
Week 5
Dis die wonderweek: Hy gee sy eerste glimlag! Hy sal ook op klanke naby sy kop reageer en knik as jy met hom praat. Jou baba se kophare kan nou gedeeltelik of heeltemal uitval. Dis normaal en nuwe hare, gewoonlik effens donkerder, sal uitgroei.
Baba kan nou al ’n groot bewegende voorwerp met sy ogies volg as dit stadig beweeg word. Hy hou daarvan om na enigiets te kyk wat in sy gesigsveld is, veral as dit naby sy gesig is, en sal langer na blou en groen voorwerpe staar as na rooies. Hy kan ’n voorwerp onthou wat binne ’n paar sekondes weer verskyn nadat dit weggevat is. Hy begin al ’n klein bietjie met sy vingers speel deur dit te beweeg of selfs per ongeluk in sy mond te druk, maar het nog nie veel beheer oor sy bewegings nie. Hy skop graag met sy beentjies in die lug en waai sy arms.
Sy nekkie word sterker en as hy op sy maag lê, kan hy sy gesig al teen ’n hoek van 45 grade lig en vir ’n rukkie daar hou. Sy kop rol nie meer so rond as jy hom regop hou nie en hy kan dit ’n rukkie lank in lyn met sy lyf hou.
Moenie bekommerd wees as haar hare uitval nie – nuwe hare sal groei.
Week 6
Hy behou oogkontak met jou. Hy kan klein heserige geluidjies maak as jy met hom praat en is gek daaroor as jy met hom gesels.
Hy kan sy kop en sy bors nou al lig as hy op sy magie lê. Sy bene is gewoonlik minder opgetrek wanneer hy lê. Jou kleinding se gryprefleks het nou ook al byna heeltemal verdwyn en sy hande is ontspanne en oop. Hy kan begin om na speelgoed te probeer gryp, maar kry dit nog nie reg nie.
Hy volg voorwerpe met sy oë en soek, benewens gesigte, veral kontrasterende patrone uit. Studies het getoon babas verkies veral wit-en-swart strepe, blokke en sirkels bo laerkontras- of ligter prente.
Jou dokter sal hom nou ondersoek om seker te maak alles verloop volgens plan en sal jou waarskynlik vertel dat hy ’n oulike, pragtige en gesonde baba is – soos jy maar alte goed weet!
Die eerste ses weke vlieg verby. Sorg dat julle dit vir altyd onthou met hierdie maklike raad:
- Skaf ’n mooi groot onthouboks aan waarin jy alles bêre wat met jou baba te doen het, soos die armbandjie van die hospitaal, selfs die naelstring, en al die mooi kaartjies wat julle ontvang het.
- Daar is talle mooi baba-albums op die mark.
- Neem baie foto’s en maak gebruik van ’n aanlyndiens om dit te laat druk en aflewer.
- Skep vir jou baba ’n private Facebook-blad of ‘n Instagramb-blad waar jou vriende en familie sy vordering kan dophou.
- Maak ’n babavoetafdruk in gips of klei, of met ink. Jy kan dit hou of as sleutelring gebruik.
- Pers en droog die blare van die blomme wat jy met jou baba se geboorte as geskenk gekry het. Koop elke jaar weer daarvan.
Teken in en kry onbeperkte toegang tot 11 Afrikaanse tydskrifte en 35 koerante. Alles op een plek.
KIES JOU PAKKET
