Ouerskap elders in die wêreld

As daar een gegewe in ouerskap is, dan is dit dat daar selde net een regte manier is om dinge te doen. Nie net is elke kind en ouer uniek nie, maar as ’n mens na ouerskapspraktyke en -tradisies in ander wêrelddele en kulture kyk, word dit gou duidelik dat ouerskapstyle dramaties kan verskil, al kry almal op die ou end hul kinders groot!

Ons aanvaar ons Suid-Afrikaanse kultuur dikwels as vanselfsprekend, maar dis eintlik besonders. Die meeste Suid-Afrikaanse kinders kan buite speel, kaalvoet loop (soms selfs skool toe) en ’n inherente liefde vir die een of ander sportsoort ontwikkel. Ons mengsel van kulture in een land sorg ook dat ons kinders van kleins af van kulturele verdraagsaamheid leer en bereid is om by mekaar aan te pas – anders as in ander lande waar baie verwag dat ander groepe by hulle moet aanpas.

Pappas kan alles doen in Afrika

Kry borsvoeding jou onder? Dis dalk pappa se beurt! By die nomadiese Aka-pigmeë in sentraal-Afrika is dit glad nie ongewoon dat babas aan hul pa se tepels suig as ma nie byderhand is nie – dis amper soos ’n fopspeen wat troos gee.

Die Aka-kultuur maak dit vir ma’s en pa’s moontlik om voortdurend rolle te ruil en pa’s is net so betrokke by kind grootmaak as ma’s en bestee 47 persent van hul tyd by hul kinders.

Aka-kinders word in hul eerste lewensjaar byna altyd deur iemand vasgehou en slaap ook by hul ouers.

Oorweeg dit: Ruil gerus rolle sodat pa en ma albei alle take vir kleinding kan verrig en ewe goed met baba kan bind. Pa kan mos borsmelk met ’n bottel ook gee.

Vroeë onafhanklikheid

Duitse ouers heg groot waarde aan onafhanklikheid en verantwoordelikheid by hul kinders. Vir helikopter-ouers is daar dus nie veel genade nie. Laerskoolkinders leer van jongs af om sonder hul ouers skool toe te stap of alleen openbare vervoer te gebruik, en voorskoolse kinders word nie gekeer om kanse te waag soos om boom te klim sonder ’n ouer wat ’n ogie hou of hul man te staan teen ander kinders nie.

Dis nie dat die ouers ongeërg is oor veiligheid nie; hulle het bloot vertroue in hul kinders se vermoëns.

Oorweeg dit: Vertrou jou kind en sy vermoëns deur nie gedurig gereed te staan om in te gryp as hy klim en klouter of selfs met maatjies slaags raak nie. So verbeter hy sy vaardighede.

Kinders is opvoeders

Ouerskapsboeke waarsku daarteen dat jy jou oudste kind gebruik om na jou jonger spruite om te sien, maar in Polinesië is dit algemene praktyk. Ouers daar is in die eerste lewensjaar besonder aktief betrokke by hul baba en dra hulle rond, slaap by hulle en borsvoed gewoonlik, maar sodra die kleinding kan loop, word hy aan ander kinders oorhandig sodat hy sonder ouerlike inmenging met hulle kan speel. Die kinders leer by mekaar en vorm sterk bande terwyl die ouer kinders leer hoe om kleiner kinders te troos en selfs in ’n mate te versorg deur byvoorbeeld doeke te ruil of kos te gee.

Oorweeg dit: Laat jou kinders met mekaar speel sonder dat jy inmeng. Gee hulle kans om self probleme op te los en klein versorgingstakies te hanteer. So leer hulle groter onafhanklikheid.

Sjokkies vir brekfis

Is ’n gesonde en gebalanseerde ontbyt vir jou ’n prioriteit? Dan sal jy dalk ’n bietjie swaarkry in Nederland: Daar is sjokoladesmeer en sjokoladevlokkies of -strooisels (hagelslag genoem) op ’n broodjie ’n baie algemene kinderontbyt.

Fietse is so sinoniem met Nederland soos biltong met Suid-Afrika. In Nederland is dit glad nie ongewoon dat klein babatjies in fietsstoeltjies voor- of agterop hul ouers se fiets ry nie. Selfs op yskoue winterdae sit die kleingoed knus aangetrek in hul fietsstoeltjies. Sommige fietse het meer as een kinderfietsstoeltjie (een voor en een agter) sodat die hele gesin saam kan fietsry. Daar is ook ’n spesiale fiets (bakfiets) vir groter gesinne waarin meer kinders kan ry. Natuurlik leer kinders daar van baie kleins af fietsry. Interessant genoeg dra bitter min kinders veiligheidshelms. Daar is wel spesiale fietspaaie in Nederland sodat fietse nie met motorverkeer om plek op die pad hoef mee te ding nie.

Oorweeg dit: Skaf ’n kinderfietsstoeltjie aan en verken die omgewing saam as gesin.

Buite slaap is gesond

Sal jy jou baba buite ’n restaurant laat slaap terwyl jy binne tee drink? En dan ook nog teen vriestemperature? So nimmer as nooit!

In Skandinawië is dit egter nie ’n vreemde verskynsel nie. Ouers in Noorweë los maklik hulle slapende baba in sy stootwaentjies buite ’n restaurant terwyl hulle binne in vrede koffie drink. Natuurlik gaan loer hulle elke nou en dan of hul kleingoed nog slaap en soms sal iemand laat weet dat die baba in die rooi stootwaentjie besig is om wakker te word, maar niemand dink andersins twee keer oor die gewoonte nie.

Dit hou ook nie by babatyd op nie; een Noorweegse ma vertel selfs by die kleuterskool slaap die kinders bedags buite tensy die temperatuur laer as minus 10 grade is!

En ’n Finse ma vertel hulle laat slaap maklik hul babas buite in die tuin of op die balkon. Natuurlik is die baba warm aangetrek. Sy was skoon verbaas toe sy moes hoor nie alle babas slaap buite nie!

Die motivering vir die buiteslapery wissel van ouers wat voel hul kinders slaap beter buite tot dat dit keer dat kieme tussen kinders versprei.

Ondanks die lae Skandinawiese temperature is dit ook normaal dat kinders hope tyd buite deur bring. By sommige kleuterskole bly hulle net binne as die temperatuur laer as minus 14 grade Celsius is.

Oorweeg dit: Vars lug kan jou baba help om beter te slaap. Moenie dat koue jou keer om baba vir ’n stappie te neem nie – maak net seker sy is warm toegewikkel.

Doen jou bes of ...

Amy Chua, die Chinees-Amerikaanse skrywer van The Battle Hymn of the Tiger Mom, het opslae gemaak met haar weergawe van Chinese ouerskap in Amerika, maar wat behels ouerskap in China werklik? Studies wys dat Chinese ouers baie hoë verwagtinge van hul kinders koester, maar ’n baie groter fokus plaas op harde werk en afrigting eerder as op ’n kind se inherente vermoë. As ’n kind dus swak vaar, kan hulle hom blameer dat hy nie hard genoeg gewerk het nie.

Anders as in die meeste Westerse kulture waar kinders gedurig geprys word, is Chinese ouers meer geneig om hul kinders te straf, uit te skel en skaam te laat voel oor hul gebrek aan prestasie. Dis alles ’n poging om hulle te motiveer om beter te vaar.

Die beginsel van inter-afhanklikheid beteken die hele gesin ly onder die kind se gebrek aan prestasie, wat nog meer druk op hom plaas.

Maar voor jy voel Chinese ouers is harteloos: Hulle is baie betrokke by hul kinders en bestee baie tyd daaraan om hulle te help studeer, oefen en uiteindelik sukses te behaal. En al lyk dit asof hierdie ouers baie outoritêr is (gehoorsaamheid is ononderhandelbaar), is daar gewoonlik ’n baie hegte verhouding tussen ouer en kind. In hul kultuur is dit ’n teken van die ouer se liefde dat hulle so betrokke is en soveel vir hul kinders opoffer.

Oorweeg dit: Koester hoë verwagtinge van jou kind, maar ondersteun hom ook om dit te bereik. Moenie jou kind prys as hy dit nie verdien nie – dit verminder die waarde van lof.

Bestand teen brand

Dit is nie ongewoon dat kinders in Indië ewe lekker saam met hul ouers aan sterk kerrie of ander skerp gegeurde kos weglê nie – en natuurlik kry baie van hulle dit reeds met moedersmelk in!

Maar baba se bekendstelling aan sterk geure en kerrie vind darem nie oornag plaas nie. Sodra babas vaste kos begin eet, stel hul ma hulle geleidelik aan geure en teksture bekend deur hulle klein brokkies gegeurde kos te gee om aan te lek.

Teen ses maande word ’n enkele matige spesery soos kaneel, komyn of borrie by hul kos gevoeg en dan geleidelik vermeerder.

Teen nege maande eet babas ’n matige weergawe van hul ouers se kos – hulle skep gewoonlik vir baba kos uit voor die finale brandspeserye soos brandrissie bygevoeg word.

Op ’n heel ander noot: Het jy geweet dit is onwettig in Indië om jou baba se geslag voor die geboorte te bepaal?

Oorweeg dit: Stel jou baba uit die staanspoor bloot aan ’n verskeidenheid smake en speserye. Babakos hoef nie smaakloos te wees nie. Vermy net te veel sout.

Klein maar potjie-getrein

As jy bekommerd is oor die koste van doeke, moet jy dalk ’n kersie by Viëtnamese ouers gaan opsteek: Sweedse navorsers het bevind die meeste Viëtnamese babas is al teen nege maande oud van die doek af!

Die ouers hou hul babas van geboorte af fyn dop en leer so die lyftaal wat wys wanneer hul baba begin piepie. Dan maak hulle ’n fluitgeluid. Die babas begin die fluitgeluid met urinering verbind. Teen omtrent drie maande hou hulle hul baba die eerste keer oor die potjie.

Teen nege maande kan die kinders die potjie gebruik as hul ouers hulle daaraan herinner en doeke word dan weggevat. Teen twee jaar gebruik die meeste Viëtnamese kinders die potjie heeltemal onafhanklik. Dié potjieles-metode is ook gewild in ander dele van die Ooste en in China loop klein kindertjies dikwels rond met spesiale broekies waarin die boudjies en geslagsdele oop is sodat hulle maklik toilet toe kan gaan.

Oorweeg dit: Hou jou kind se lyftaal dop en help hom met klankassosiasie om potjielesse makliker baas te raak.