Kliphuis met eie krag en water langs ’n strandmeer

Foto’s Greg Cox | Stilering Marian van Wyk

Op Wortelgat, tussen die see en die Kleinrivier-strandmeer, is ’n wegbreekhuis wat spesiaal geskep is vir die lekkerte van luilekker kuiers. Dis waarheen die Stellenbossers Joritha en Roelou Slabbert gereeld ontsnap wanneer hulle wil wegkom van die stadsgewoel.

Hul huis is besonders – nie net omdat dit heeltemal “off the grid” is nie, maar ook ontwerp is om saam te smelt met die omliggende natuurskoon.

“Ons kuier somer en winter hier,” sê Joritha van hul aardse huis van waar jy jou kan verkyk aan die krulstamme van melkhoutbome en die dynserige blou van die berge in die verte.

“Dis my hartsplek, waar ek op die stoep sit en lees en die hele gesin ure lank om die tafel kuier,” vertel sy verder. “Die wonderlikste van die huis is die gesinstyd wat ons hier deurbring. Ons seuns, Daniel, Janneman en Martin, speel saam kaart of bordspeletjies. Ons gaan draf ook of ry fiets. Hier is nie eens ’n televisiestel nie.”

Wortelgat, ’n eksklusiewe ontwikkeling naby Stanford, word bestuur deur die Wortelgat Outreach Trust en beskik ook oor konferensiegeriewe. Daar is sowat 25 privaat eiendomme wat almal tot teen die strandmeer strek. “Omdat dit ’n bewaringsgebied is, is dit ’n besonderse, ongerepte hoekie van die Overberg,” sê Joritha. “Ons sien soms ’n rooikat of ’n bosbok hier en hoor gereeld visarende roep.”

Handdoek van Mungo Design

Die kombuis loop uit op die kuierstoep. Joritha sê sy het op die rooi en blou yskassie besluit omdat sy lus was vir kleur en pret in die kombuis. “Ons gebruik een vir koeldranke en die ander een vir kos. As ons permanent hier wou bly, sal ek seker ’n groter yskas nodig hê.” Bennett Read-yskaste van Makro

Die kombuis is ’n mengsel van aardse materiale soos hout, klip en beton. Die kassies se kleur skakel pragtig hierby in en komplementeer ook die vloer van gepoleerde beton. Omdat die plafon so hoog is, het die bouer die ligte aan ’n I-balk gehang. Outydse houtkas van Odds & Ends; kombuiskaste deur Loubser Wood Components; stoeltjies van Arabesque; ligte van Orejen; vloer deur 180 Degrees

Die huis is beklee met sandsteenklip uit die omgewing.

Eie krag en water

Roelou het as student op Wortelgat gaan kuier en dadelik verlief geraak op die natuurskoon, vertel Joritha. Hulle het die erf in 1995 gekoop en in 2017 daar gebou.

Roelou is ’n eiendomsontwikkelaar op Stellenbosch. Joritha, ’n opgeleide binneversierder, het Roelou voorheen gehelp met boekhouding en belasting, maar is deesdae voltyds ma.

Sy sê: “Om in te skakel by die natuurlike omgewing is al die huise in die ontwikkeling onafhanklik van Eskom-krag, en almal gebruik boorgatwater. Tog het ons ’n skottelgoedwasser, ysmaker en mikrogolfoond. Ons ses sonkragpanele en ’n litium-battery verskaf al die elektrisiteit wat ons nodig het.”

Hulle moet wel die kragvoorsiening bestuur. “Ek gebruik byvoorbeeld die skottelgoedwasser net bedags wanneer die son skyn, sodat die sonkrag die battery kan herlaai,” vertel sy. “Ons hou dop teen watter persentasie dit gelaai is, en gebruik dit daarvolgens.”

Hulle span gas in om water warm te maak vir die drie storte en as brandstof vir die stoof en oond. Die ketel kook op die stoof.

“As jy dit nie weet nie, sal jy nie eens agterkom dat ons hier op Wortelgat nie elektrisiteit het nie. “Ons is dolgelukkig met ons plek en sou niks daaraan wil verander nie,” sê Joritha.

Die gesin kuier ure lank om die houttafel op die stoep. Die voudeur tussen die binnehof en die stoep kan toegemaak word wanneer die wind lastig raak. Tafel van Odds & Ends

Janneman en Martin speel ’n bordspeletjie in die woonvertrek. Ottoman van Supreme Furniture Manufacturers

[KLIP AS BOUMATERIAAL]

Eugene Theron, wat die huis gebou het, vertel van die klipwerk en ander uitdagings tydens die projek:

Die huis het gewone baksteenmure wat bedek is met klip. Klipbouwerk verg baie tyd en dit raak al hoe moeiliker om professionele klipmesselaars te vind. Dit kan daarom duur uitwerk, veral as die klip en arbeid van ver moet kom.

Gelukkig bly die Dickson-broers Euston en Daniel, asook hul pa, Jerome, hier op Stanford. Die familie beoefen dié bouvorm al geslagte lank.

Daar was heelwat uitdagings met die bouery op Wortelgat, soos om die vlakke van die verskillende dele van die huis reg voor te berei. “Met die klippe se uitgrawe het ons afgekom op ’n klipbank en moes ons slote van byna twee meter diep grawe om die sandsteen te kry,” onthou Eugene.

Steenwerk verg kunssinnigheid, geduld en aandag aan die fynste besonderhede.

Hierdie klip kan van so groot soos ’n sokkerbal tot omtrent reiskoffergrootte wees. Dit word dan met ’n hoekslyper in bruikbare vorms gesny, terwyl die oorspronklike voorkoms sover moontlik behoue bly. Skerper en meer reguit hoeke is makliker om mee te bou. Soms word ’n beitel ingespan om die klippe perfek te laat pas.

In plaas van gewone lateie is die balke – ook die pilare – in die huis van staal. Dit maak groter strukturele spanwydtes in die mure moontlik as wat met lateie gedoen sou kon word.

Omdat ’n hyskraan nie op die perseel kon kom om die staalbalke op te hys nie, moes ons dit met brute krag oplig. “Ons het steiers gebruik wat ons bietjie vir bietjie hoër gebou het namate die mure gevorder het.” Maar dit was nie al wat Eugene-hulle moes trotseer nie. “Slange op die perseel, soos een keer ’n pofadder, het ons ook ’n paar keer lelik die skrik op die lyf gejaag.”

Die huis is omring deur melkhoutbome en het ’n uitsig op die Kleinrivier-strandmeer en berge.

[DIE ARGITEK VERTEL]

Pieter Schoonwinkel het opdrag gekry om die Slabbert-huis deel van die natuur te maak.

Die huis moes aan die Wortelgat-huiseienaarsvereniging se voorskrifte voldoen, maar steeds stylvol en gesellig wees.

Volgens die boureëls mag die geboue (stoepe uitgesluit) nie meer as 120 m² beslaan nie. Sandsteen uit die omgewing moes gebruik word, en die huis mag ook nie die natuur in die omgewing benadeel of die uitsig van inwoners oorkant die strandmeer belemmer nie.

Joritha en Roelou het ’n beeld gehad van hoe hul huis in die omgewing moes pas en Pieter het die beste gemaak met wat hy gehad het.

“Ek het elemente gebruik uit Wortelgat se ongerepte natuurskoon, soos die melkhoutwoud wat aan die huis ’n natuurlike skuiling gee, die kwaliteit van die besonderse helder en skoon lig, sonskyn, reën en die mooi uitsigte na die bome, strandmeer en berge,” vertel Pieter.

Melkhoutbome word beskerm, en mag nie uitgehaal word nie. “Ek het geweet waar elke melkhout op die eiendom staan, en nie eens die boomwortels is beskadig nie.

“Om die huis tussen die bome in te pas, is dit in vier segmente rondom ’n melkhout in die binnehof ontwerp. Dis asof ek stukkies van die huis afgebreek en afsonderlik neergesit het. Tog vorm dit ’n eenheid, want die dele is verbind met toe stoepe en houtdekke, wat ’n naatlose uitbreiding van die binneruimtes is.”

Die hele huis het groot vensters wat goeie uitsigte uit elke segment bied – ondertoe na die bome en die strandmeer en boontoe na die berge. Die vensters laat ook baie lig in.

Omdat die oppervlakgrootte beperk is, is die dak hoog om ’n gevoel van ruimte te skep. Dit vang ook reënwater op en het genoeg plek vir sonpanele.

Pieter sê die ontwerp het hom ’n visie van nuwe moontlikhede gegee. “Dit was vir my ’n verruimende ervaring.”

KONTAK 083 460 2001

Die seuns se badkamer is die toonbeeld van eenvoud. Joritha en Roelou het die spieël in 1996, toe hulle getroud is, by ’n Design for Living-uitstalling gekoop. Badkamertoebehore van Bathrooms 4U

Die hoofslaapkamer loop uit op die stoep. Kas van Die Wakis; bedkassie van Ridgways Furniture; blindings van AA Shades; deken van Mungo Design; kussings van Arabesque; mandjies van MRP Home

Dis in die detail: Blindings rol netjies op in die I-balke.