Dié werf op Kloof spog met nege tuine in een

Deur Marié Esterhuyse

07 Mei 2021

Uitgawe Mei l Junie 2021

Die dammetjie is ’n volhoubare ekostelsel met visse, paddas, waterlelies en siergrasse rondom. Dit word gevul met afloopwater van die plaveisel rondom die huis en die kothuis.

Inheemse plante en ’n beperkte kleurskema definieer dié goed beplande tuin.

Foto’s Sally Chance

WIE WOON HIER?

Trish Guilhermino en haar dogter Alexa-Mae

WAAR Kloof, Durban

GROOTTE 0,5 ha

GRONDTIPE Klei en vrugbare grond gemeng

Trish Guilhermino het nie begin tuinmaak voor haar planne goed agtermekaar was nie. “Die eerste jaar ná ons hier ingetrek het, het ek ure lank – op verskillende tye van die dag – in die tuin deurgebring. Dan het ek die beweging van die son en skaduwee in die verskillende seisoene dopgehou en gekyk watter plante floreer en watter kry swaar.”

Sy het ruwe sketse gemaak en die huis se planne en Google Earth gebruik om ’n idee van die ongewone vorm van die eiendom te kry. En toe het sy begin skoonmaak. “Ek het die plante wat oral in die grasperk geplant was, twee lang heinings in die middel van nêrens en seker ’n dosyn Tibouchinas uitgehaal. Die plante wat verwyder is, is opgekerf vir kompos en deklae,” vertel sy.

Die volgende stap was die skep van tuinkamers waarvan die een na die ander lei. Aangesien die grond in groot dele van die tuin baie arm was, het Trish vragte kompos ingewerk; in sommige dele is die kompos met riviersand gemeng ter wille van beter dreinering. Sy het ook begin bome plant vir privaatheid en om ’n habitat te skep waarin die voëls kan baljaar. Nou geniet sy dié natuurlewe van haar onthaalarea af.

Callisia warszewicziana ‘Safira’

Kleur, vorm & tekstuur

“Ek het eintlik geen begroting vir die tuin gehad nie. Wat ek gehad het, is gebruik vir arbeid en om van ongewenste bome ontslae te raak. Met verjaardae het ek bome as geskenke gevra en by vriende steggies gekry van plante wat ek graag wou hê. Ek was taamlik spesifiek oor wat ek wou plant.”

Haar keuses is bepaal deur vorm, kleur en tekstuur. “Ek het my kleurskema in die tuinkamers beperk; dis rustiger op die oog en gee ’n meer ontspanne gevoel. ’n Tuin met baie kleur lyk gou soos ’n vrugteslaai.”

Trish verkies om met inheemse plante wat endemies in hul omgewing is, te werk. “Ons is gelukkig om soveel inheemse plante te hê wat ’n mens maklik kan verdeel of steggies van kan maak. My tuin is nou in ’n stadium dat ek met oorgawe kan weggee, en ek deel graag plante met my bure en vriende.”

Tog glo sy ’n tuin is nooit klaar nie. “Ek het nege jaar gelede hier begin plant, maar namate die bome gegroei het, was daar meer skaduwee en moes ek die onderbos aanpas.” Sy het intussen ook haar oorspronklike planne aangepas en fokus nou daarop om ’n koswoud te skep.

Tuinwerk is vir my terapeuties. In die grendeltyd het ek selfs die gras begin sny; dis goeie oefening! – Trish

Vuurpyle (Kniphofia) en lintbos (Hypoestes aristata) gee kleur aan die woudtuin.

TRISH SE WENKE VIR ’N GRASLAND

• Beperk jou kleurskema.

• Plant baie van ’n soort bymekaar.

• Meerjariges moet so geplant word dat dit lyk soos “riviere” wat deur die grasland vloei.

• Plant liewer dig op mekaar en dun uit waar en wanneer nodig.

Om die grootste voordeel uit die grasland te trek, het Trish dit aan die westekant van die huis geplant sodat sy die laatmiddagson deur die pluime kan geniet.

Ek is gek daaroor om die dun grashalms in ’n briesie te sien beweeg, en om die voëls dop te hou terwyl hulle aan die saad smul en die pluime vir hulle neste pluk. – Trish

Tuinkamers

Trish het nege tuinkamers geskep, elk met ’n bepaalde tema, ’n fokuspunt en weggesteekte paadjies wat na ’n volgende kamer lei. Gelukkig kan sy staatmaak op Chimango Mphande wat met die versorging help. Onder dié kamers is daar ’n woudtuin wat so ontwerp is dat dit privaatheid skep; die ingangtuin met vormsnoeiplante; die sirkelvormige tuin met ’n meer formele uitleg, asook ’n groentetuin, ’n graslandtuin en ’n koswoud.

Die granslandtuin is een van Trish se gunstelingkamers, met ornamentele grasse en meerjariges wat op verskillende tye van die jaar blom. Haar inspirasie vir dié tuin kom van die Nederlandse tuinontwerper Piet Oudolf.

“Ek is gefassineer deur die graslande wat hy ontwerp en bestudeer graag sy tuinplanne. Dit lyk ’n bietjie soos ’n legkaart met patrone binne-in nog patrone,” vertel sy. “Dis vir my regtig interessant.

Trish se grasland het oorwegend inheemse plante, meestal in skakerings van blou en grys. “Soos Piet Oudolf sê, as jy ’n grasland wil maak, moet jy ’n liefhebber van groen en bruin word, want dit is die kleure waarin die grasse kom. Beperk dan die kleure van wat jy daarby kies. Ek het hoofsaaklik meerjariges met ’n regop groeiwyse tussen die grasse geplant. Die meerjariges moet met die grasse meeding vir lig en aandag, en moet op ’n afstand sigbaar wees.

Struike is nie so ’n goeie keuse nie – dit neem te veel plek op en blom nie so oorvloedig soos meerjarige plante nie.”

Met Trish se plantkeuse is daar altyd iets wat blom. Van haar staatmakers is agapante, blousterre (Aristea ecklonii), perswildeknoffel (Tulbaghia violacea), laventel, siergrasklokkies (Dierama pendulum) en verskeie salies. In dele met meer skaduwee het sy poublom (Dietes bicolor) geplant. Gunsteling- ornamentele grasse in die tuinkamer is Gongonisteekgras (Aristida junciformis), ferweelgras (Melinis repens) en gewone biesie (Juncus effusus).

Plante wat min onderhoud verg is in die ingangtuin geplant – dit help dat dié deel altyd netjies lyk.

Die paadjie deur die woudtuin lei na die sirkelvormige tuin met ’n meer formele uitleg.

Gunstelinge

Omdat Trish se tuin groot is, gebruik sy plante in groot groepe en verkies sy staatmakers wat vir hulself kan sorg.

[BOME]

Vanwykshout (Bolusanthus speciosus)* is ’n elegante boom wat spog met die mooiste bas, interessante blare en ’n wonderlike vorm.

Olienhout (Olea europaea subsp. africana)* met sy ongewone groengrys blare gee diepte en trefkrag aan ’n tuin.

Afrikaanse hondsroos (Xylotheca kraussiana)* is ’n veelstammige boom met pragtige wit blomme waarvoor skoenlappers baie lief is.

Kanferfoelieboom (Turraea floribunda)* het ’n heerlike delikate geur, veral saans. Sny die laer takke af sodat dit ’n klein veelstammige boom vorm.

* inheems

Onder ’n frangipani se kaal takke groei ’n gesnoeide blousyselbos en agapante.

[STRUIKE]

Kleinlaventelkoorsbessie (Croton pseudopulchellus)* is ’n netjiese struik wat mooi lyk wanneer dit gesnoei is. Dit is ’n baie goeie inheemse alternatief vir Abelia ‘Francis Mason’.

Duinekraaibessie (Searsia crenata ‘Alex’)* is die perfekte plant vir vormsnoei.

Kooigoed (Helichrysum petiolare)* lyk pragtig in ’n pot.

Senecio barbertonicus*, ’n vetplant met ’n mooi vorm, verg min onderhoud.

Zoeloespoorsalie (Plectranthus zuluensis)* is my gunsteling-spoorsalie en lyk pragtig in ’n groot groep bymekaar.

[MEERJARIGES]

Shastamadeliefie (Chrysanthemum maximum) vra ook min onderhoud en groei tot ’n meter hoog. Dit is onopvallend, maar sorg vir ’n ontploffing van wit reg deur die somer.

Smeerwortel (Symphytum officinale) is op die oomblik my gunstelingplant! Elke deel van die plant is nuttig: Die blomme lok bye; ek sny die blare ná blomtyd af en gebruik dit as ’n deklaag; dit gee ook nodige voedingstowwe aan die grond, en die blomme se sagte kleure pas by die gevoel van die tuin.

Blousterre (Aristea ecklonii)* met hulle blou blomme vertoon asemrowend in die grasland. Dit neem min plek in beslag en is altyd mooi heldergroen.

Groot boskuikens (Chlorophytum bowkeri)* werk baie goed op groot skaal, veral in halfskaduwee tot skaduwee.

Kransrooiwortel (Bulbine natalensis)* is wonderlik, hetsy in klein groepies of op groot skaal. Die blomare is op hul mooiste in die kouer maande.

Boslelie (Clivia miniata)* – sedert ek dit in massas by Babylonstoren gesien het, is ek dol daaroor! Ek is stadigaan besig om die paar wat ek het, te vermeerder.

* inheems