Ons het in November 2018 die Krugerwildtuin saam met familie besoek. Vroeg een oggend vertrek ons uit Skukuza na Onder-Sabie en ry met die bekende H4-1-rivierpad. Later stop ons by die Sunsetdam naby Onder-Sabie. Dis een van ons gunsteling-koffiedrinkplekke, want daar is altyd beweging van ’n verskeidenheid diere- en voëlspesies.
Ek het my Canon EOS 7D met ’n Canon 100-400 mm-lens by my gehad. Met ons aankoms om 8.30 vm. het ons naby die droë boom geparkeer. Regs van ons het ’n lepelaar rustig in die water gewei. Daar was net drie voertuie by die Sunsetdam en ons het dus ’n onbelemmerde uitsig gehad.
’n Paar minute later land daar ’n tweede lepelaar by die eerste een, en onmiddellik begin die water in alle rigtings spat soos die twee mekaar stamp en byt. Ek was verras oor die aggressie. Hulle het mekaar nie gespaar nie: In ’n stadium het die een sy snawel om die ander se poot gehad!
Aan die verste kant van die dam was ’n nimmersat wat die geveg dopgehou het. Hy het oorgevlieg en netjies tussen die twee lepelaars geland, asof hy vredemaker wou speel!
Vir ’n kort oomblik was hulle van stryk gebring en het met oop snawels net na mekaar gekyk. Albei lepelaars vlieg toe na die droë boom in die dam en baklei verder.
Ná ongeveer vyf minute het die een lepelaar skielik weggevlieg en die wenner het rustig op die tak agtergebly met net een veertjie uit plek.
Toe ons oplees oor die lepelaar, sien ons hulle word beskryf as skugter, en hulle leef in die algemeen in vrede saam met ander voëlspesies. Dis net in die broeiseisoen tussen Junie en September dat hulle effens krapperig word. Die foto’s is ná die broeiseisoen geneem.
Wat sou die oorsaak wees dat hierdie skugter voël met soveel aggressie teenoor sy eie spesie optree?
Wat sê ’n kenner?
Daar is baie faktore – meestal interafhanklik – wat ’n rol kan speel. ’n Mens kan dus net bespiegel wat die aggressie ontlok het. Adéle is wel korrek met haar aanname dat lepelaars soms aggressie teenoor mekaar toon in hulle broeiseisoen, maar dit word meestal net waargeneem tussen individue in die broeikolonie. Aggressie kan ook voorkom tussen pare en individue tydens paring, maar dis onwaarskynlik aangesien die broeiseisoen feitlik tot ’n einde gekom het.
Die mees verklaarbare verduideliking kan dalk wees as gevolg van intra-spesifieke kompetisie (kompetisie tussen individue van dieselfde spesie) tussen die twee lepelaars. Dis moontlik dat een ’n merkbare prooi (byvoorbeeld ’n groot vis) gevang het, of in ’n omgewing gevoed het waar daar groter prooi voorgekom het, wat daartoe gelei het dat die ander een hom wou beroof.
Dit kom veral voor waar soortgelyke prooi uiters gelokaliseer is. Dit verklaar ook hoekom die nimmersat aan die interaksie kom deelneem het.
– Lukas Niemand, ekoloog
As kind het my ouers ons bewus gemaak van die natuur en hoe alles soos ’n legkaart inmekaarpas. Ek onthou hoe ek en my broers karretjies gespeel het in Skukuza voor daar rondawels was. Sommer in die sand langs die braaivuur, met ’n hiëna wat teen die kampheining roep.
Hierdie wildtuintradisie gaan vandag voort met my eie gesin. Selfs ons skuif van Pretoria na Kaapstad het nie die liefde vir die Kruger geblus nie. Elke jaar durf ons die langpad aan na Mpumalanga, elkeen met sy eie takie. Pa moet die plante uitken, Ouboet die soogdiere, Kleinboet die insekte en ek die geveerdes. Ons kamp gewoonlik sodat ons langer kan bly. Daar word saans stomstreke langs die vuur gespeel, stories vertel en na die naggeluide geluister totdat die kole wit as word.
Goue herinneringe!
*Hierdie artikel het oorspronklik in Weg #182 (Desember 2019) verskyn. Ons probeer nuwe inligting bywerk, maar feite en geite kon intussen verander het – stuur 'n e-pos na digitaal@weg.co.za as jy so iets raaksien.
Teken in en kry onbeperkte toegang tot 11 Afrikaanse tydskrifte en 35 koerante. Alles op een plek.
KIES JOU PAKKET
